Bouw

Uniek, op welke manier je het ook bekijkt

In Mkuranga, een plaatsje ten zuiden vanaf Dar es Salaam op ongeveer een uur rijden, hebben we een uniek kinderdorp gebouwd. Niet alleen de lay-out van het dorp maar ook de constructie en de bouwmaterialen zijn uniek te noemen.

Een kinderdorp voor weeskinderen... Hoe bouw je dat? Wat voor een omgeving hebben ze nodig? Hoe geef je ze een veilige plek? Belangrijke vragen die Malaika Kids eerst samen met deskundigen heeft beantwoord voordat met ontwerpen werd gestart.

Architect Kees Dwarshuis heeft het dorp in zijn vrije tijd met heel veel passie ontworpen. Alleen door zijn kennis, kunde en wil om er honderden uren kosteloos in te steken is er een uniek en tot in detail uitgewerkt ontwerp ontstaan.

Wij hadden Kees de volgende uitgangspunten meegegeven:

Veilige leefomgeving voor kinderen van alle leeftijden
Ondersteunend aan familie structuren
Modulair zodat het kan meegroeien met de beschikbare fondsen
Rekening houdend met de verschillende seizoenen (heel heet en droog of heel nat)
Lage bouwkosten
Lage onderhoudskosten
Lage operationele kosten

In 2010 is het dorp geopend en na al deze operationele jaren kunnen we zeggen dat Kees enorm geslaagd is met zijn ontwerp.

Artist impressie van het kinderdorp op basis van het ontwerp.

BOUWTEKENINGEN

Kees heeft alle bouwtekeningen uitgewerkt in Autocad. Op basis van deze tekeningen heeft ABT adviseurs alle constructies doorgerekend en waar nodig veranderingen geadviseerd. HE adviseurs heeft ons gesponsord met het maken van alle berekeningen en tekeningen voor de bekabeling en elektrische installaties in het hele dorp. Per gebouwtype zijn uitgebreide boeken met alle blauwdrukken en elektrische tekeningen gemaakt. Deze boeken zijn naar Tanzania gestuurd. Maar helaas hadden de lokale aannemers in Mkuranga heel veel moeite om de 2D tekeningen om te zetten naar 3D gebouwen. Het gevolg was veel fouten en nog veel meer communicatie.

Hierdoor besloot Kees om SketchUp te leren en alle 2D tekeningen om te zetten in 3D modellen waarin niet alleen alle details waren opgenomen, maar ook de fasen van de bouw. Hiermee werd het kinderdorp min of meer een Ikea pakket.
De aannemer installeerde ook SketchUp zodat hij digitaal door een gebouw kom lopen in de gewenste fase, alle details van alle zijden kon bekijken en zelfs de maten kon opmeten. Dit had het gewenste resultaat.

CAD Magazine hoorde via een sponsor over deze unieke manier van werken en heeft er een artikel aan besteed. Download het volledige artikel hieronder.

Artikel in CAD Magazine over bouw Kinderdorp

GEBOUWTYPEN

Het aantal verschillende type gebouwen waaruit het dorp is samengesteld is beperkt tot vijf om de bouw eenvoudig te houden:

Woonkamergebouw
Slaapkamergebouw
Centrale hal gebouw
Sanitairgebouw
Facilitair gebouw

Familiehuis

Een woonkamergebouw met twee slaapkamergebouwen noemen we een familiehuis. Eén slaapkamergebouw is voor vijf meisjes en de andere voor vijf jongens. Het woonkamergebouw is verdeeld in een woonkamer en een slaapkamer voor de moeder.

Doordat we twee familiehuizen tegen elkaar plaatsen ontstaat er een afgesloten binnenplaats. Dit maakt het makkelijk voor één moeder om meerdere kleine kinderen uit twee families in de gaten te houden zodat de andere moeder andere dingen kan doen.

De afbeelding toont twee familiehuizen. De twee lange gebouwen zijn de slaapkamers en de kleine gebouwen de woonhuizen.

Vakwerk van de centrale hal maakt een grote vrije ruimte mogelijk met lokale materialen en technieken.

Centrale hal

De centrale hal is een grote betonnen plaat met een dak erboven op palen. Het dak bestaat uit twee delen. Het grote lage dak en het top dak met ongeveer een meter open ruimte tussen beide daken. Door dit ontwerp van Kees ontstaat er luchtcirculatie waardoor de warmte op een natuurlijke manier wordt afgevoerd en er een koele schaduwrijke plek ontstaat die tevens droog is tijdens de twee regentijden.

De centrale hallen zijn de grootste gebouwen in het kinderdorp en de toppen steken ruim boven alle andere gebouwen uit. Dit versterkt de luchtcirculatie waardoor er altijd een lekker briesje is.

Rondom de centrale hal staan vier familiehuizen. De families uit die huizen gebruiken de hal als eetruimte, speelruimte en feestruimte.

Sanitairgebouw

De sanitairgebouwen zijn naast de centrale keuken de enige gebouwen in de het kinderdorp met stromend water. Door het stromend water en bijbehorende afvoer uit de andere gebouwen te houden zijn deze goedkoper te bouwen en vereisen ze minder onderhoud.

Een sanitairgebouw heeft een deel voor de meisjes en voor de jongens. Ieder deel heeft zes douches en zes toiletten. Daarnaast is er een aparte ruimte met een douche en toilet voor de moeders.
Aan beide zijkanten zijn afwasbakken en wasbakken geplaatst onder de overkapping. Tevens bevinden zich daar waslijnen.

Naast de sanitairgebouwen bevinden zich twee de ondergrondse septic tanks met soakaways. De sanitairgebouwen zijn aan de zijkanten van het dorp geplaatst wat het onderhoud vergemakkelijkt.

De vier familiehuizen rond de centrale hal met het sanitairgebouw noemen wij een wooncluster.

Bovenaanzicht wooncluster met aan de bovenzijde het sanitairgebouw.

De bouw van een facilitair gebouw met op de achtergrond de woonhuizen van het eerste wooncluster.

Facilitair gebouw

De facilitair gebouwen bestaan allemaal uit twee grote ruimten. De ruimten zijn ingedeeld afhankelijk van de functionaliteit waarvoor ze gebruikt worden. De ruimten worden als volgt gebruikt:

Klaslokalen
Kinderopvang
Medische post
Bibliotheek
Keuken
Werkplaats

De facilitair gebouwen worden ook gebruikt voor activiteiten met bezoekers (kinderopvang). Daarom staan ze aan de voorkant van het dorp zodat bezoekers niet in de woonclusters hoeven te zijn.

Bijna alle gebouwen zijn met elkaar verbonden door verharde en overdekte wandelpaden. Dit is noodzakelijk om het dorp ook operationeel te houden tijdens de twee regentijden.

UNIEKE KEUZES

Om de operationele- en onderhoudskosten laag te houden zijn er een paar unieke keuzes gemaakt in het ontwerp. Zo zijn de muren van de gebouwen gemaakt van Hydraform blokken in plaats van bakstenen. Hydraform blokken hebben meerdere voordelen:

Ze worden ter plekke gemaakt met kleihoudende grond die wordt ontgonnen op ons eigen land.
Er is relatief weinig cement nodig als toevoeging en hoeven niet gebakken te worden.
Ze worden op elkaar gestapeld zonder cement.
De dikte van 25 centimeter is een enorme goed isolator wat helpt om de gebouwen koel te houden.

Wij hebben ervoor gekozen om een coating aan te brengen op de hydraform muren om te voorkomen dat ongedierte tussen de blokken kruipt en schade snel zichtbaar te maken.

De dakpannen die zijn gemaakt van een aluminium-nikkel legering met een rubberachtige coating. Deze dakpannen reflecteren de warmte en hebben een garantie van 50 jaar. Daarnaast zijn de daken zo ontworpen dat ze ver oversteken. Dit voorkomt dat de zon rechtstreeks door de ramen naar binnenvalt.

Hydraform blokken ter plaatse gemaakt met grond uit onze eigen groeve.

Bouwtekening van een gedeelde dakgoot tussen twee gebouwen.

Veel gebouwen zijn zo gepositioneerd dat de dakgoten gedeeld zijn en verbonden via meerdere gebouwen. De dakgoten voeren het regenwater af naar afvoerkanalen die door het hele dorp lopen. Tijdens de twee regentijden valt het water met bakken uit de hemel. Via de afvoerkanalen vangen we het regenwater op in twee 25.000 liter tanks en een 800.000 liter bassin. Dit water wordt tijdens de droge seizoenen gebruikt voor de irrigatie van de gewassen en het vullen van de vistanks.

Ondanks de goede afwatering maken de hevige regenbuien de normale gang van zaken er niet makkelijker op. In het ontwerp is hier rekening mee gehouden. Om het dorp operationeel te houden zijn alle gebouwen verbonden met overkapte wandelpaden.

Pas na tien jaar heeft het nationale elektriciteitsnet ons dorp bereikt, maar dat is verre van betrouwbaar. We zijn begonnen met twee grote gesponsorde generatoren die gebruikt zijn tijdens de bouw en daarna voor het runnen van het dorp. Vanwege de slechte elektriciteitsvoorziening en om de generatoren niet continu te draaiden is er gekozen om bij de bouw een dubbel elektriciteitssysteem aan te leggen: sterkstroom en zwakstroom.

Voor het zwakstroomsysteem is een groot aantal accu's geplaatst waarop 's-nachts de nachtverlichting en de kleine ventilatoren in de slaapkamers draaien. Inmiddels zijn er ook zonnepanelen geplaatst om de accu's op te laden.

Accu's met de controllers die het zwakstroomsysteem voorzien van elektriciteit.

ONTWERP EN WERKELIJKHEID

3D impressie van het kinderdorp gegenereerd in 2007 op basis van de bouwtekeningen.

De werkelijkheid vier jaar later met twee woonclusters voltooid en bewoond.